Ηλεκτρονικό ψάρεμα (Phishing) & Κακόβουλες εισβολές σε δίκτυα (Hacking)

 Ηλεκτρονικό ψάρεμα (Phishing)

Στην περίπτωση του phishing (ηλεκτρονικό ψάρεμα), ο χρήστης/θύμα παραπλανάται από κυβερνοεγκληματίες μέσω mail, ώστε να τους παραχωρήσει προσωπικά του στοιχεία (π.χ. κωδικούς πρόσβασης, οικονομικές πληροφορίες, κτλ), με αποτέλεσμα οι τελευταίοι να αποκομίσουν παράνομο οικονομικό όφελος.

Για την ιστορία: Η ιδέα του Phishing αναφέρθηκε για πρώτη φορά το 1987 από τους Jerry Felix και Chris Hauck στη δημοσίευσή τους "Security System: A Hacker's Perspective" (1987 Interex Proceedings 1: 6). Στην εργασία αυτή αναλύθηκε η τεχνική ενός εισβολέα που μιμείται μια αξιόπιστη οντότητα ή υπηρεσία. Η ίδια η λέξη είναι ένα ομόηχο της λέξης fishing που σημαίνει "αλιεία" καθώς χρησιμοποιείται η ίδια λογική του "δολώματος-αλίευσης". Το Ph στη λέξη, είναι μια αναφορά στους «phreaks» μια ομάδα hackers που πειραματίστηκαν και διερεύνησαν παράνομα τα όρια των τηλεπικοινωνιακών συστημάτων στη δεκαετία του 1990.

Τρόπος λειτουργίας του phishing:

Κατά πρώτον, το υποψήφιο θύμα δέχεται ένα είδος “τρομοκρατίας” με τον ισχυρισμό ότι ο λογαριασμός του είναι κλειδωμένος και θα πρέπει να πάει σε μια συγκεκριμένη ιστοσελίδα για να επικυρώσει τα στοιχεία του και, μ’ αυτόν τον τρόπο, να αποκτήσει ξανά πρόσβαση στον λογαριασμό του. Εάν το υποψήφιο θύμα, πατήσει πάνω σε αυτό το σύνδεσμο που του δίνουν, τότε έχει ήδη πέσει θύμα απάτης!

Η ιστοσελίδα, εκ πρώτης όψεως, φαίνεται ως ένα νόμιμο δικτυακό site της υποτιθέμενης εταιρείας αλλά χωρίς πραγματικά να είναι. Μόλις το θύμα ,το οποίο υπό τον φόβο της έκθεσης των προσωπικών του στοιχείων, μπαίνει στην εν λόγω ιστοσελίδα, όλα τα δεδομένα του είναι προσβάσιμα!

Εν συνεχεία, τα στοιχεία του θύματος αποστέλλονται στους απατεώνες, συνήθως απροστάτευτα και ανασφάλιστα. Αφού συμβεί αυτό, μία σελίδα χαιρετίζει το θύμα ζητώντας του συγνώμη καθώς οι servers του site είναι, υποτιθέμενα, υπερφορτωμένοι και ζητούν από το θύμα να προσπαθήσει ξανά αργότερα. Τα δεδομένα του θύματος παρόλα αυτά έχουν ήδη περάσει στα χέρια των δραστών. Οι πληροφορίες είναι πλέον στα χέρια των απατεώνων και πιθανότατα θα χρησιμοποιήσουν τις πληροφορίες που συνέλλεξαν με κάποιου είδους παράνομο τρόπο όπως να κλέψουν τους χρήματα από τους λογαριασμούς του θύματος ή να στείλουν στο θύμα κάποιο spam μήνυμα ή οτιδήποτε άλλο θελήσουν. Εφόσον κατέχουν τις πληροφορίες του θύματος τότε έχουν πλήρη έλεγχο των ηλεκτρονικών του στοιχείων που βρίσκονται στον υπολογιστή του και στο internet.

 π.χ. Οι κυβερνοεγκληματίες αποστέλλουν ηλεκτρονικό μήνυμα – email,  συνήθως με το όνομα της πλατφόρμας της τράπεζας π.χ. “I-BANK” , “WINBANK” , “ALPHA WEB” κλπ, και με απατηλό μήνυμα ότι θα μπλοκαριστεί η κάρτα ή να ενημερώσει τους όρους για επικείμενο κλείσιμο του λογαριασμού, υπάρχει παραπομπή σε σχετικό link ή banner ενεργοποίησης, που σε μεταφέρει σε πλατφόρμα παρόμοια - πανομοιότυπη με αυτήν της τράπεζας του θύματος και εκεί πειθόμενοι θέτουν τα διαπιστευτήρια εισόδου του ebanking τους με αποτέλεσμα, απώλεια χρηματικών ποσών ή μεταφοράς τους σε διαδικτυακές τράπεζες ή μετατροπή αυτών σε κρυπτονομίσματα. Επίσης, άλλη  μια περίπτωση έχει ως εξής: οι κυβερνοεγκληματίες έχοντας τη διαχείριση και αποκλειστική χρήση των λογαριασμών “Facebook” που παραβίασαν (ψαρεύοντας προηγουμένως τους κωδικούς με διαφημίσεις ή link), υποδύονται τους πραγματικούς χρήστες και αποστέλλουν πλήθος απατηλών μηνυμάτων μέσω της εφαρμογής επικοινωνίας “Facebook Messenger” στους διαδικτυακούς τους φίλους (επαφές του λογαριασμού) και επικαλούνται άμεση ανάγκη για χρηματική βοήθεια εξαιτίας υποτιθέμενης απώλειας πορτοφολιού ή τραπεζικής κάρτας.  Κατά αυτό τον τρόπο, δηλαδή με την εν γνώσει τους παράσταση ψευδών γεγονότων ως αληθινών, καταπείθουν τα θύματα/αποδέκτες των μηνυμάτων/διαδικτυακούς φίλους του αρχικού θύματος και εν τέλει αποσπούν χρηματικά ποσά.

Κακόβουλες εισβολές σε δίκτυα (hacking)

Η εισβολή σ’ ένα δίκτυο υπολογιστών, το λεγόμενο hacking, αποτελεί βασικό στοιχείο πολλών διαδικτυακών εγκλημάτων: Χάκερ (Hacker) ονομάζεται το άτομο το οποίο εισβάλει σε υπολογιστικά συστήματα και πειραματίζεται με κάθε πτυχή τους. Ένας χάκερ έχει τις κατάλληλες γνώσεις και ικανότητες να διαχειρίζεται σε μεγάλο βαθμό υπολογιστικά συστήματα. Συνήθως οι χάκερς είναι προγραμματιστές, σχεδιαστές συστημάτων αλλά και άτομα τα οποία ενώ δεν ασχολούνται επαγγελματικά με τομείς της πληροφορικής έχουν αναπτύξει τέτοιες δεξιότητες και δουλεύουν είτε σε ομάδες (hacking-groups) είτε μόνοι τους. Αν οι πράξεις τους αυτές είναι κακόβουλες αποκαλούνται κράκερ. Η πρόσβαση ενός hacker στο σύστημα του υποψήφιου θύματός του προϋποθέτει δύο στάδια: ένα προπαρασκευαστικό και ένα κύριο. Αρχικά στο προπαρασκευαστικό στάδιο ο hacker, συγκεντρώνει πληροφορίες (information gathering) για το σύστημα που επιθυμεί να προσβάλλει και προσπαθεί να αποκτήσει πρόσβαση σ’ αυτό αποκτώντας τους κωδικούς εισόδου (password cracking), αποκτώντας έτσι τα δικαιώματα (privileges) ενός νόμιμου χρήστη του συστήματος. Στο κύριο στάδιο ο hacker, επιδιώκει την εκπλήρωση των σκοπών για τους οποίους μπήκε παράνομα στο συγκεκριμένο σύστημα και αποχωρεί από αυτό προσπαθώντας να μην αφήσει ίχνη που θα μπορούν να οδηγήσουν στην ανακάλυψη της ταυτότητάς του, ενώ παράλληλα φροντίζει να διατηρήσει την επανείσοδό του στο σύστημα, όποτε πάλι ο ίδιος το επιθυμήσει.

Για καθένα από τα βήματα αυτά του hacker μπορούμε να πούμε τα ακόλουθα :

H ΣΥΛΛΟΓΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ. Το βήμα αυτό αποτελεί ίσως το βασικότερο σκαλοπάτι στην κλίμακα ενός επιτυχημένου hacking. Όσα περισσότερα γνωρίζει ένας hacker για ένα σύστημα τόσο περισσότερο αυξάνονται οι πιθανότητες που έχει για να εισβάλλει σ’ αυτό χωρίς μάλιστα να γίνει αντιληπτός. ΕΙΣΒΟΛΗ ΣΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ: ΑΠΟΚΤΗΣΗ ΤΩΝ ΚΩΔΙΚΩΝ ΕΙΣΟΔΟΥ ΚΑΙ ΑΠΟΚΤΗΣΗ ΤΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΕΝΟΣ ΝΟΜΙΜΟΥ ΧΡΗΣΤΗ. Ένα σύστημα λειτουργεί σωστά από τη στιγμή που ο μηχανισμός αναγνώρισης της ταυτότητας (πιστοποίηση) των νόμιμων χρηστών του είναι αξιόπιστος. Για το λόγο αυτό η εξουδετέρωση του μηχανισμού αυτού αποτελεί το κύριο μέλημα κάθε hacker. Ο HACKER ΜΕΣΑ ΣΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ. Από τη στιγμή που ο hacker θα αποκτήσει πρόσβαση στο σύστημα του στόχου του το τι θα κάνει στη συνέχεια εξαρτάται από το σκοπό για τον οποίο έκανε το hacking. Η επιτυχημένη εισβολή έχει να κάνει και με τις μεθόδους επίθεσης (hacking attacks) που χρησιμοποιούν οι χάκερς.

 

Μερικές μέθοδοι επίθεσης είναι οι εξής: sniffer, denial of service (dos attack), distributed denial of service (ddos attack), Dns spoofing,  Packet sniffers, Δούρειοι ίπποι (trojans), Ιοί και σκουλήκια (virus and warms).

π.χ. Χρήστες μέσων κοινωνικής δικτύωσης που έπεσαν θύματα cracking του λογαριασμού τους κατά την χρήση της πλατφόρμας, αυτό που ονομάζουν οι ίδιοι «χακάρισμα του λογαριασμού»… Η «ιστορία» αυτού που ονομάζεται κανονικά «profile cracking» αρχίζει όταν οι πολίτες πέφτουν στην “παγίδα”, αφού πρώτα δέχονται ένα προσωπικό μήνυμα στην πλατφόρμα, από οικείο τους, συνήθως, πρόσωπο. Στο μήνυμα ο αποστολέας ισχυρίζεται διάφορα (παρουσιάζει ψεύδη γεγονότα ως αληθή - δικαιολογίες), όπως ότι έχει κολλήσει με ένα διαδικτυακό παιχνίδι και χρειάζεται να προχωρήσει σε αυτό level ή έχει χάσει τον λογαριασμό του και θα χρειαστεί για την συνέχιση ή την ανάκτηση, αντίστοιχα, έναν εξαψήφιο κωδικό που θα σας αποσταλεί στο κινητό του θύματος!! Αυτόν  τον κωδικό ζητάει από το θύμα αμέσως να του τον κοινοποιήσει! Ο κωδικός αυτός στην ουσία αποτελεί κωδικό επιβεβαίωσης για την επανείσοδο στο λογαριασμό μετά από αίτημα επανάκτησης!!! Έπειτα ο cracker τόσο εύκολα αποκτά την πρόσβαση στο λογαριασμό και προβαίνει σε αλλαγή mail και στοιχείων επιβεβαίωσης έτσι ώστε να μην είναι εφικτή η επανάκτηση του λογαριασμού από το θύμα και πραγματικό κάτοχο!!!

Πηγές: https://www.eset.com/gr/phishing/ , https://cybernoxoros.blogspot.com/, https://www.quantum.gr/qblog/ti-ine-pos-litourgi-ke-pos-prostatevomaste-apto-phishing/ , https://www.astynomia.gr/2015/06/04/poies-morfes-diadiktyakis-egklimatikotitas-synantame-sychnotera/

Η κοινωνική μηχανική και το phishing στα social

 Η κοινωνική μηχανική είναι η τεχνική ψυχολογικής επιρροής που στοχεύει στον ανθρώπινο παράγοντα, με σκοπό την παραπλάνηση ή την απόκτηση εμπιστοσύνης προκειμένου να πραγματοποιηθούν απάτες ή επιθέσεις. Σε συνδυασμό με το phishing, η κοινωνική μηχανική χρησιμοποιείται για να πείσει τα θύματα να αποκαλύψουν ευαίσθητες πληροφορίες, όπως κωδικούς πρόσβασης ή προσωπικά δεδομένα, μέσω πλαστών μηνυμάτων ή ιστοσελίδων που φαίνονται αξιόπιστα.

Η κλοπή λογαριασμών στα social media συνήθως συμβαίνει μέσω διαδικτυακών επιθέσεων, όπως phishing ή εκμετάλλευση αδυναμιών στην ασφάλεια. Οι επιτιθέμενοι μπορεί να χρησιμοποιήσουν κοινωνική μηχανική για να πείσουν τα θύματα να αποκαλύψουν προσωπικές πληροφορίες ή να επισκεφθούν κακόβουλες ιστοσελίδες. Είναι σημαντικό να προστατεύετε τα στοιχεία σας, χρησιμοποιώντας ισχυρούς κωδικούς και διαδικασίες ασφαλείας και να είστε προσεκτικοί με αιτήματα εισόδου που φαίνονται ύποπτα.

Η εφαρμογή αυτών των παρακάτω κανόνων μπορεί να βοηθήσει στην αποτροπή πιθανών επιθέσεων κοινωνικής μηχανικής και στην προστασία των προσωπικών σας πληροφοριών.

1. Προσοχή στα φαινόμενα phishing, ελληνιστί "Φίσινγκ" ή ηλεκτρονικού ψαρέματος που έχουν την τιμητική τους και αυξάνονται συνεχώς. Μην απαντάτε σε αιφνίδια ή ύποπτα μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, και πάντα ελέγχετε την αυθεντικότητα των ιστοσελίδων πριν αποκαλύψετε προσωπικές πληροφορίες.

2. Έλεγχος Προφίλ στα Κοινωνικά Δίκτυα: Προστατεύστε τα προφίλ σας ρυθμίζοντας τις ρυθμίσεις απορρήτου και αποφεύγοντας τη δημοσίευση ευαίσθητων πληροφοριών.

3. Προσοχή σε Αιτήματα Φίλων: Ελέγχετε τα αιτήματα φιλίας και τα μηνύματα από άγνωστα άτομα, και μην αποδέχεστε αυτά που φαίνονται ύποπτα.

4. Ασφαλής Πλοήγηση Στο Διαδίκτυο. Χρησιμοποιείτε ασφαλείς συνδέσεις (HTTPS), ενημερώστε το λογισμικό σας, και χρησιμοποιείτε αξιόπιστα προγράμματα αντιιϊκό.

5. Εκπαίδευση, συνεχής μάθηση και Ευαισθητοποίηση. Εκπαιδεύστε τον εαυτό σας και τους συναδέλφους σας για τους κίνδυνους της κοινωνικής μηχανικής και τα μέτρα ασφαλείας.

6. Χρήση Διπλής Επαλήθευσης. Ενεργοποιήστε τη διπλή επαλήθευση παντού όπου είναι δυνατόν, ιδίως σε λογαριασμούς κοινωνικών δικτύων και ηλεκτρονικού ταχυδρομείου. Το 2FA αντιπροσωπεύει τη διπλή επαλήθευση ταυτότητας (Two-Factor Authentication). Πρόκειται για μια διαδικασία ασφαλείας που απαιτεί δύο διαφορετικά στοιχεία επαλήθευσης για την πρόσβαση σε έναν λογαριασμό. Συνήθως, αυτά τα δύο στοιχεία είναι:

α) Κάτι που γνωρίζετε. Συνήθως είναι ο κωδικός πρόσβασής σας, β) Κάτι που έχετε. Αυτό μπορεί να είναι ένα κινητό τηλέφωνο όπου λαμβάνετε έναν κωδικό επαλήθευσης μέσω SMS, μιας εφαρμογής επαλήθευσης, ή ενός κλειδιού ασφαλείας. Η χρήση του 2FA προσθέτει ένα επιπλέον επίπεδο ασφάλειας, καθώς ακόμη και αν κάποιος αποκτήσει πρόσβαση στον κωδικό πρόσβασής σας, απαιτείται και το δεύτερο στοιχείο επαλήθευσης που καθιστά πιο δύσκολη την παραβίαση του λογαριασμού σας.

Συμβουλές για την ασφαλή πλοήγηση στο Διαδίκτυο

 

Συμβουλές για τους γονείς

•        Δίνουμε το σωστό παράδειγμα με τη δική μας διαδικτυακή συμπεριφορά ακολουθώντας τους κανόνες ασφαλούς πλοήγησης. Οι ενήλικες λειτουργούν ως πρότυπα προς τα παιδιά.

•        Συζητάμε με το παιδί για τη διαδικτυακή του ζωή και ενημερωνόμαστε για τα διαδικτυακά του ενδιαφέροντα, τους λογαριασμούς που διατηρεί σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης, σε διαδικτυακά παιχνίδια και εφαρμογές. Αφιερώνουμε χρόνο στο να πλοηγηθούμε μαζί με το παιδί στο διαδίκτυο σε σελίδες και εφαρμογές ενδιαφέροντός του.

•        Ελέγχουμε μαζί με το παιδί τις ρυθμίσεις ασφάλειας και απορρήτου των λογαριασμών του και βεβαιωνόμαστε ότι έχει ενεργοποιήσει την επιλογή διπλού ελέγχου ταυτότητας ( two step verification ), ενώ οι κωδικοί που χρησιμοποιεί είναι ασφαλείς (αποτελούνται από τουλάχιστον 8 σύμβολα, αριθμούς και γράμματα).

•        Συζητάμε με τα παιδιά προκειμένου να συνειδητοποιήσουν ότι οι φίλοι τους σε κάποιο προφίλ θα πρέπει να είναι μόνο οι φίλοι τους και στην πραγματική ζωή. Σε καμία περίπτωση δε θα πρέπει να αποδέχονται άγνωστα άτομα, ούτε «φίλους φίλων».

•        Συζητάμε με τα παιδιά για τους κινδύνους της έκθεσης των προσωπικών δεδομένων (ονοματεπώνυμα, διευθύνσεις κατοικίας, τηλεφωνικοί αριθμοί, σχολεία κ.λπ.), φωτογραφιών (άσεμνες και μη), ακόμα και e-mail στις εκάστοτε ιστοσελίδες, εφαρμογές και υπηρεσίες στο διαδίκτυο. Τονίζουμε ότι η ενδεχόμενη αποστολή φωτογραφιών σε γνωστό άτομο μια δεδομένη στιγμή μπορεί να έχει αρνητικές συνέπειες μελλοντικά.

•        Καλό είναι να αποφεύγεται η είσοδος σε σελίδες, εφαρμογές ηλεκτρονικής συνδιάλεξης (chat) άγνωστες προς τα παιδιά στις οποίες δίνεται η δυνατότητα συνομιλίας με αγνώστους, καθώς και σ’ αυτές όπου γίνεται χρήση κάμερας.

•        Καλό είναι να αποφεύγεται το άνοιγμα οποιουδήποτε συνδέσμου (link) αγνώστου προελεύσεως.

•        Σε μικρές ηλικίες μπορούμε να υποστηρίξουμε τα παιδιά κατά την αυτονόμησή τους στο διαδίκτυο, εγκαθιστώντας εφαρμογή γονικού ελέγχου, που μπορεί να βοηθήσει τα παιδιά να πλοηγηθούν με ασφάλεια στο διαδίκτυο και τους γονείς να ελέγξουν το περιεχόμενο των ιστοσελίδων που επισκέπτονται.

•        Θυμόμαστε ότι σε μεγαλύτερες ηλικίες η επικοινωνία βασίζεται στην εμπιστοσύνη.

•        Αν αντιληφθούμε οποιοδήποτε πρόβλημα παραμένουμε ψύχραιμοι, ακούμε όλη την ιστορία χωρίς να διακόψουμε το παιδί, διαφυλάσσουμε τα όποια αποδεικτικά στοιχεία ( screen shot φωτογραφιών/μηνυμάτων), αναφέρουμε το περιστατικό στις αρχές και ζητάμε τη βοήθεια των ειδικών.

 

Συμβουλές για παιδιά

•        Τήρησε στο διαδίκτυο τους κανόνες που τηρείς και στην πραγματική ζωή.

•        Συζήτησε με τους γονείς σου για τη διαδικτυακή σου ζωή, όπως κάνεις και για την πραγματική και πλοηγήσου μαζί τους στο διαδίκτυο προκειμένου να τους δείξεις τα ενδιαφέροντά σου.

•        Βεβαιώσου για την ασφάλεια των λογαριασμών που διατηρείς στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, στα διαδικτυακά παιχνίδια και στις εφαρμογές, ελέγχοντας σχολαστικά τις ρυθμίσεις ασφάλειας αυτών και χρησιμοποιώντας σύνθετο κωδικό πρόσβασης και τη δυνατότητα διπλού ελέγχου ταυτότητας ( two step verification ).

•        Αν έχεις λογαριασμό σε κάποια ιστοσελίδα κοινωνικής δικτύωσης, απόφυγε την ανάρτηση προσωπικών στοιχείων (ονοματεπώνυμο, διεύθυνση, τηλέφωνο, σχολείο), καθώς και δικών σου φωτογραφιών ή των συμμαθητών σου.

•        Ρύθμισε τους λογαριασμούς σου προκειμένου να είναι ιδιωτικοί και μην αποδέχεσαι αιτήματα φιλίας από αγνώστους, ούτε από «φίλους φίλων». Θυμήσου ότι και στους ιδιωτικούς λογαριασμούς δεν υπάρχει απόλυτη ασφάλεια καθώς υπάρχει πάντα η πιθανότητα να παραβιαστεί τόσο ο λογαριασμός σου, όσο και κάποιου φίλου σου και να εκτεθεί και το υλικό που εσύ έχεις ανεβάσει.

•        Μην αποστέλλεις προσωπικές φωτογραφίες ακόμα και σε γνωστά σου άτομα.

•        Απόφυγε ιστοσελίδες στις οποίες μπορείς να συνομιλήσεις με αγνώστους ή δεν εμφανίζεται το username τους ή απαιτείται χρήση κάμερας.

•        Παίξε διαδικτυακά παιχνίδια με όρια και κανόνες, αποφεύγοντας τη συνομιλία με άγνωστους χρήστες.

•        Μην ανοίγεις ποτέ την κάμερα για να συνομιλήσεις διαδικτυακά με αγνώστους.

•        Οι κακόβουλοι χρήστες που προσεγγίζουν ανηλίκους διαδικτυακά είναι αρχικά πάντα διαθέσιμοι, υποστηρικτικοί και γνωρίζουν τα ενδιαφέροντά σου προκειμένου να σε προσεγγίσουν. Στόχος τους είναι να δώσουν την αίσθηση ότι «μπορείς να τους χειριστείς».

•        Αν κάποιος χρήστης σε κάνει να αισθάνεσαι άβολα σε μια διαδικτυακή συνομιλία ή σου ζητήσει να βγάλεις φωτογραφία που να δείχνει το σώμα σου και να τη στείλεις, μην το κάνεις σε καμία περίπτωση και ειδοποίησε αμέσως έναν ενήλικο που εμπιστεύεσαι.

•        Μην ανοίγεις μηνύματα/e-mail και κυρίως συνδέσμους (link), που υπάρχουν σ’ αυτά, ακόμη κι αν σου τα έχει στείλει κάποιος φίλος ή φίλη σου.

•        Θυμήσου: αν σου συμβεί κάτι που σε φέρνει σε δύσκολη θέση στο διαδίκτυο πρέπει να το πεις και όχι να το υποστείς. Συζήτησέ το με κάποιον ενήλικο που εμπιστεύεσαι, δείχνοντας θάρρος και αποθήκευσε τα όποια αποδεικτικά στοιχεία έχεις στη διάθεσή σου ( screenshot φωτογραφιών/μηνυμάτων).

Ποια είναι, όµως, η ορθή χρήση του Διαδικτύου;

•        Μη διακόπτετε τη χρήση, αλλά µάθετε να θέτετε όρια, και αρχίστε και πάλι την ενασχόληση µε άλλες δραστηριότητες µακριά από τον υπολογιστή. Μια µέρα εκτός Διαδικτύου µπορεί να σας φανεί πιο ενδιαφέρουσα και πιο διασκεδαστική. Μιάμιση ώρα τη µέρα στο διαδίκτυο θεωρείται αρκετή για τη διαδικτυακή ενηµέρωση και ψυχαγωγία του χρήστη. Mην ξεχνάτε ότι το χρόνο που περνάτε µπροστά στον υπολογιστή, συνήθως τον στερείτε από κάποιον αγαπηµένο σας.

•        Ο ρόλος των γονέων είναι πάρα πολύ σηµαντικός τόσο για την πρόληψη, όσο και για την αντιµετώπιση του εθισµού των παιδιών τους στο Διαδίκτυο. Όσον αφορά την πρόληψη, το σηµαντικότερο πράγµα που χρειάζεται να κάνουν οι γονείς προκειµένου να µπορούν να ελέγχουν αποτελεσµατικά τη χρήση του ∆ιαδικτύου από τα παιδιά τους, είναι να γνωρίσουν οι ίδιοι το µέσο.