NIS2: Οδηγία για κυβερνοασφάλεια ή στρατηγική ευκαιρία για τις επιχειρήσεις ?

 

Η νέα ευρωπαϊκή οδηγία NIS2, που τέθηκε σε εφαρμογή από το φθινόπωρο του 2024, φέρνει στο προσκήνιο μία από τις πιο κρίσιμες πτυχές για τη βιωσιμότητα και την ανταγωνιστικότητα των σύγχρονων επιχειρήσεων: την ψηφιακή ασφάλεια. Αν και συχνά παρουσιάζεται ως μια αυστηρή υποχρέωση συμμόρφωσης με βαριά πρόστιμα, η NIS2 είναι πολύ περισσότερα. Είναι μια πραγματική ευκαιρία για τις επιχειρήσεις να χτίσουν εμπιστοσύνη, να ενισχύσουν την ανθεκτικότητά τους και να διαφοροποιηθούν θετικά στην αγορά.

Σε μια εποχή όπου οι κυβερνοεπιθέσεις δεν κάνουν διακρίσεις και ο ψηφιακός μετασχηματισμός προχωρά με ταχείς ρυθμούς, η ενίσχυση της κυβερνοασφάλειας δεν είναι «κόστος συμμόρφωσης» – είναι επένδυση στρατηγικής σημασίας.

Η οδηγία NIS2 εφαρμόζεται σε οργανισμούς και επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται σε κρίσιμους και σημαντικούς τομείς, από την ενέργεια και τις μεταφορές, μέχρι την υγεία, την εφοδιαστική αλυσίδα, τις τηλεπικοινωνίες, τις ταχυδρομικές υπηρεσίες και τις ψηφιακές υποδομές. Αν η επιχείρησή σας έχει πάνω από 50 εργαζόμενους ή κύκλο εργασιών άνω των 10 εκατομμυρίων ευρώ, τότε πολύ πιθανόν να εμπίπτει στις προβλέψεις της οδηγίας.

Αυτό δεν σημαίνει άγχος ή πανικό. Αντίθετα, αποτελεί μια εξαιρετική αφορμή για να δομηθεί ένα στιβαρό σύστημα προστασίας ψηφιακών πόρων, δεδομένων και λειτουργιών. Η NIS2 ενισχύει τη διοικητική υπευθυνότητα, προωθεί τη συνεχή εκπαίδευση του προσωπικού, απαιτεί πλάνο αντιμετώπισης περιστατικών και προσφέρει ένα ξεκάθαρο πλαίσιο λειτουργίας, απαραίτητο για κάθε σοβαρή επιχείρηση που βλέπει μπροστά.

Και ναι, υπάρχουν πρόστιμα, έως και 10 εκατομμύρια ευρώ ή 2% του παγκόσμιου κύκλου εργασιών για τις λεγόμενες βασικές οντότητες, και έως 7 εκατομμύρια ευρώ ή 1,4% για τις σημαντικές. Όμως, το πραγματικό κόστος δεν είναι το πρόστιμο. Είναι η ζημιά στην αξιοπιστία, η διακοπή λειτουργίας, η απώλεια δεδομένων και πελατών από μια επίθεση που θα μπορούσε να είχε προληφθεί.

Επιχειρήσεις που επενδύουν σήμερα στην κυβερνοασφάλεια ενισχύουν τη φήμη τους, κερδίζουν την εμπιστοσύνη συνεργατών και πελατών και αποκτούν συγκριτικό πλεονέκτημα σε δημόσιους διαγωνισμούς, διεθνείς συνεργασίες και συμφωνίες προμήθειας. Σε έναν κόσμο όπου η αξιολόγηση του ψηφιακού κινδύνου γίνεται κομμάτι της επιχειρηματικής φερεγγυότητας, η συμμόρφωση με την NIS2 είναι σύγχρονη απόδειξη σοβαρότητας και ετοιμότητας.

Τι μπορεί να κάνει, λοιπόν, μια επιχείρηση από σήμερα;

• Να αξιολογήσει αν εμπίπτει στην οδηγία, και να αναγνωρίσει τα κρίσιμα συστήματα και υπηρεσίες της.
• Να οργανώσει πολιτικές ασφάλειας, πλάνο αντιμετώπισης περιστατικών και σαφείς ρόλους ευθύνης.
• Να επενδύσει στην εκπαίδευση του προσωπικού και στην ενίσχυση της ψηφιακής της κουλτούρας.
• Να δει την κυβερνοασφάλεια ως μέρος του επιχειρηματικού της DNA και όχι ως «δουλειά του IT».

Η NIS2 είναι ένα θεσμικό εργαλείο που φέρνει την κυβερνοασφάλεια στο τραπέζι της διοίκησης, στο επίκεντρο της στρατηγικής κάθε επιχείρησης. Είναι καιρός οι ελληνικές επιχειρήσεις να δουν αυτή την εξέλιξη όχι σαν βάρος, αλλά σαν ευκαιρία για εξέλιξη, ενδυνάμωση και ανάπτυξη σε ένα ψηφιακό περιβάλλον που δεν συγχωρεί την αδράνεια.

Πρακτικά Βήματα για τη συμμόρφωση με την NIS2

1. Αναγνωρίστε αν εμπίπτετε στην οδηγία
   Ελέγξτε αν η επιχείρησή σας κατατάσσεται σε «βασική» ή «σημαντική οντότητα», με βάση τον τομέα δραστηριότητας και τα οικονομικά μεγέθη.
2. Αξιολογήστε τα ψηφιακά σας περιουσιακά στοιχεία και τους κινδύνους
   Καταγράψτε τα κρίσιμα πληροφοριακά συστήματα και υπηρεσίες σας. Ποια είναι ευάλωτα; Ποιες επιπτώσεις θα είχε μια διακοπή λειτουργίας ή παραβίαση;
3. Αναπτύξτε πολιτικές και διαδικασίες κυβερνοασφάλειας
   Δημιουργήστε ή επικαιροποιήστε πλάνα ασφάλειας, ανάκαμψης από κρίσεις και αντιμετώπισης περιστατικών. Αυτά είναι πλέον υποχρεωτικά.
4. Εκπαιδεύστε το προσωπικό σας, ξεκινώντας από τη διοίκηση
   Η ευθύνη ξεκινά από την κορυφή. Ενημερώστε στελέχη και εργαζομένους για τις απαιτήσεις και τις καλές πρακτικές.
5. Συνεργαστείτε με ειδικούς ή συμβούλους
   Ένας εξειδικευμένος συνεργάτης μπορεί να σας καθοδηγήσει στη συμμόρφωση και να σας γλιτώσει χρόνο, χρήμα και ρίσκο.

Μπορείτε να δείτε αναλυτικά εάν ο οργανισμός σας εμπίπτει στην νέα Νομοθεσία στο site της ΕΑΠ εδω👉 check for NIS2 .

H΄ κάνε ένα γρήγορο check αν τηρείς τις προυποθέσεις ... 👇

NIS2 Checklist για Επιχειρήσεις

Ελέγξτε αν η επιχείρησή σας πληροί τις βασικές προϋποθέσεις της οδηγίας NIS2 βάσει της ελληνικής νομοθεσίας.

Έχω διαπιστώσει αν η επιχείρησή μου εμπίπτει στην οδηγία (κλάδος, μέγεθος, κύκλος εργασιών)!

Έχω εντοπίσει κρίσιμες υπηρεσίες και συστήματα και έχω εκτιμήσει τους σχετικούς κινδύνους!

Υπάρχει καταγεγραμμένη πολιτική κυβερνοασφάλειας σύμφωνα με την ελληνική νομοθεσία!

Υπάρχει πλάνο διαχείρισης περιστατικών ασφάλειας (incident response plan)

Πραγματοποιείται τακτική εκπαίδευση προσωπικού για θέματα κυβερνοασφάλειας!

Έχει οριστεί υπεύθυνος ασφάλειας πληροφοριών ή ομάδα ασφάλειας (CISO)

Υπάρχει αξιολόγηση και έλεγχος προμηθευτών και τρίτων συνεργατών

Έχω προβλέψει για την υποβολή αναφορών κυβερνοπεριστατικών στην Εθνική Αρχή Κυβερνοασφάλειας

Γίνεται ετήσιος επανέλεγχος πολιτικών και μέτρων ασφάλειας

Έχει προβλεφθεί προϋπολογισμός για την εφαρμογή των μέτρων

0%

 

Κοινοποίησε: 📘 Facebook 🐦 Twitter 💼 LinkedIn

Εθισμός στο Διαδίκτυο και Εγκληματικότητα: «Η σκοτεινή κληρονομιά της μετά-Covid εποχής»

 

Είναι κοινά παραδεκτό πλέον ότι η περιπέτεια που περάσαμε με την πανδημία του Covid-19 λειτούργησε ως καταλύτης για τη μαζική και βίαιη ψηφιοποίηση της κοινωνικής μας ζωής. Με το πέρασμα στην μετά-Covid εποχή, γίνεται φανερό πως η εξάρτηση από το Διαδίκτυο και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης δεν άφησε μόνο θετικό αποτύπωμα. Αντιθέτως, συνέβαλε στη γέννηση ή και ενίσχυση, φαινομένων όπως ο ψηφιακός εθισμός, η κυβερνοεγκληματικότητα, η ψυχική αποδιοργάνωση, ακόμα και η αύξηση των αυτοκτονιών και των εγκλημάτων βίας.

Η μεγαλύτερη εφεύρεση όλων των εποχών, το Διαδίκτυο, η μεγαλύτερη «κοινωνία» της υφηλίου, το Διαδίκτυο, εξελίχθηκε σε μηχανισμό κοινωνικής χειραγώγησης και διαμόρφωσης κουλτούρας, η οποία δυστυχώς διαμορφώνεται από αυτούς που «κυβερνούν» το Διαδίκτυο.

Δημιουργήθηκαν νέες λέξεις στην καθημερινή μας γλώσσα, με πρώτο συνθετικό τη λέξη cyber. Αξίζει να σημειωθεί ότι το δημοφιλές πρόθεμα “cyber”, που εμφανίζεται σε όρους όπως, cyberspace, cybercrime, cybersecurity, έχει ρίζα στην ελληνική λέξη “κυβερνήτης”. Μέσω του όρου “cybernetics” (κυβερνητική), που καθιέρωσε ο Norbert Wiener, περιγράφεται η επιστήμη του ελέγχου και της επικοινωνίας σε ανθρώπους και μηχανές.

Καθώς οι οθόνες έγιναν η «γέφυρα» με τον έξω κόσμο, οι ώρες online αυξήθηκαν εκθετικά. Εργασία, εκπαίδευση, ψυχαγωγία και κοινωνική ζωή μεταφέρθηκαν στο διαδίκτυο, συχνά χωρίς κανόνες ή όρια. Ο εθισμός αυτός, επειδή παρουσιάστηκε ως αναγκαία προσαρμογή, δεν αντιμετωπίστηκε έγκαιρα. Το αποτέλεσμα; Μια κοινωνία που συχνά νιώθει «παρούσα» μόνο στον ψηφιακό της εαυτό, αλλά απούσα από την πραγματική ζωή.

Παρά τη μαζική είσοδο στον ψηφιακό κόσμο, η κατανόηση της τεχνολογίας έμεινε πίσω. Άνθρωποι χωρίς γνώσεις χειρισμού, χωρίς αντίληψη κινδύνων και χωρίς καθοδήγηση, βρέθηκαν εκτεθειμένοι σε απειλές που δεν μπορούσαν να αναγνωρίσουν. Ο ηλεκτρονικός αναλφαβητισμός έχει γίνει βασικό αίτιο ψηφιακής ευαλωτότητας και ηθελημένης απομόνωσης, ιδίως για ηλικιωμένους και κοινωνικά ευάλωτες ομάδες.

Στο πλαίσιο αυτό, η κυβερνοεγκληματικότητα άνθισε. Εκατομμύρια πολίτες παγκοσμίως έπεσαν θύματα ψηφιακών απατών, όπως επιθέσεις ηλεκτρονικού ψαρέματος (phishing) με emails - παγίδες που υποδύονται τράπεζες και φορείς, απάτες σε social media με δήθεν φίλους που ζητούν οικονομική βοήθεια, επενδυτικές φούσκες σε κρυπτονομίσματα, ψεύτικες τεχνικές υποστηρίξεις που καταλήγουν σε πλήρη έλεγχο του υπολογιστή και βέβαια απάτες e-commerce με ανύπαρκτα προϊόντα και πλαστά eshops.

Οι οικονομικές απώλειες ανέρχονται σε δισεκατομμύρια ετησίως. Όμως η μεγαλύτερη ζημιά είναι κοινωνική και ψυχική. Της εφήμερης χαράς και έπαρσης ακολουθούν ανθρώπινα ένστικτα όπως: φόβος, ανασφάλεια, κοινωνική αποστασιοποίηση και σε πολλές περιπτώσεις κατάθλιψη.

Η υπερβολική χρήση του διαδικτύου, σε συνδυασμό με τις απάτες, την πίεση της «τέλειας ζωής» στα social media και την έλλειψη ουσιαστικών κοινωνικών δεσμών, έχει συμβάλει στην αύξηση αυτοκτονικών τάσεων και αυτοχειριών, ιδιαίτερα σε εφήβους και νέους ενήλικες.
Πολλοί νέοι βιώνουν ψηφιακό εκφοβισμό (cyberbullying), διαδικτυακή απόρριψη ή εξαπάτηση, με αποτέλεσμα την ψυχική τους κατάρρευση. Υπάρχουν καταγεγραμμένα περιστατικά βίαιων εγκλημάτων — δολοφονίες ή απόπειρες — που ξεκίνησαν από διαδικτυακές διενέξεις, ρομαντικές απάτες ή σεξουαλικούς εκβιασμούς (sextortion).

Κλείνοντας, πρέπει να αναφερθεί ότι η τεχνολογία αποτελεί ένα εργαλείο και όχι σκοπό. Αν δεν διαμορφώσουμε ένα ψηφιακό οικοσύστημα με επίκεντρο τον άνθρωπο, οι συνέπειες δεν θα είναι μόνο τεχνικές ή οικονομικές, αλλά βαθιά κοινωνικές και ηθικές.

 Για να μην εξελιχθεί το ψηφιακό μέλλον σε κοινωνικό εφιάλτη, απαιτούνται συντονισμένες ενέργειες:

1.    Υποχρεωτική ψηφιακή παιδεία από τις πρώτες τάξεις του σχολείου.

2.    Συνεχής ενημέρωση των πολιτών για τις μορφές κυβερνοεγκλήματος.

3.    Στήριξη της ψυχικής υγείας με επίκεντρο τον ψηφιακό εθισμό.

4.    Αυστηρό νομικό πλαίσιο και ενίσχυση των μηχανισμών κυβερνοασφάλειας.

5.    Κοινωνικές πολιτικές επανασύνδεσης, που προωθούν τη διαπροσωπική επαφή.

Η μετά-Covid εποχή μας βρίσκει πιο «ψηφιακούς» από ποτέ, αλλά και πιο ευάλωτους. Ο εθισμός στο διαδίκτυο και η έκρηξη της κυβερνοεγκληματικότητας δεν είναι μόνο τεχνολογικά φαινόμενα, αλλά είναι κοινωνικά και ψυχολογικά ζητήματα που απαιτούν σοβαρή αντιμετώπιση. Αν δεν δράσουμε συντονισμένα, το ψηφιακό εργαλείο θα γίνει παγίδα. Και η κοινωνία μας θα πληρώσει το τίμημα με κάτι πολύ πιο ακριβό από χρήματα, την ψυχική υγεία, την ασφάλεια και τελικά την ίδια την ανθρώπινη ζωή.

Κοινοποίησε: 📘 Facebook 🐦 Twitter 💼 LinkedIn

Ομομορφικές Επιθέσεις Phishing -

Οι επιθέσεις phishing παραμένουν μία από τις πιο διαδεδομένες και επικίνδυνες μορφές κοινωνικής μηχανικής στον κυβερνοχώρο. Καθώς οι αμυντικοί μηχανισμοί εξελίσσονται, οι επιτιθέμενοι επινοούν πιο έξυπνους και δύσκολα ανιχνεύσιμους τρόπους για να εξαπατήσουν τα θύματά τους. Μία από τις πιο ύπουλες παραλλαγές που έχει εμφανιστεί τα τελευταία χρόνια είναι η ομομορφική επίθεση phishing (homoglyph phishing attack).

Τι είναι οι Ομομορφικές επιθέσεις Phishing;

Οι ομομορφικές επιθέσεις phishing αξιοποιούν την οπτική ομοιότητα χαρακτήρων από διαφορετικά αλφάβητα (κυρίως Λατινικό, Κυριλλικό, Ελληνικό) για να παραποιήσουν URLs, διευθύνσεις email ή ονόματα χρηστών. Ο όρος “ομομορφική” προέρχεται από το γεγονός ότι οι χαρακτήρες μοιάζουν “ίδιοι” (ομόμορφοι) οπτικά, αλλά στην πραγματικότητα είναι διαφορετικοί στον υπολογιστικό τους κώδικα.

Παράδειγμα: Το όνομα τομέα www.apple.com μπορεί να παραποιηθεί σε www.аррӏе.com, όπου τα γράμματα “a”, “p” και “l” έχουν αντικατασταθεί από πανομοιότυπους χαρακτήρες από το Κυριλλικό αλφάβητο. Για τον ανθρώπινο οφθαλμό, η διαφορά είναι σχεδόν αόρατη — για το σύστημα όμως πρόκειται για έναν εντελώς διαφορετικό ιστότοπο.

Πώς λειτουργούν;

• Οι επιτιθέμενοι κατοχυρώνουν domains που φαίνονται σχεδόν πανομοιότυπα με δημοφιλείς ή εταιρικές ιστοσελίδες.
• Στέλνουν emails phishing ή δημιουργούν διαφημίσεις που παραπέμπουν στα παραποιημένα URLs.
• Τα θύματα, χωρίς να προσέξουν τη διαφορά, εισάγουν διαπιστευτήρια ή προσωπικά δεδομένα στις πλαστές ιστοσελίδες.
• Οι πληροφορίες συλλέγονται και χρησιμοποιούνται για κακόβουλες ενέργειες (κλοπή ταυτότητας, πρόσβαση σε λογαριασμούς, κλπ.).

Παραδείγματα:

1ο Παράδειγμα  – Επίθεση σε πελάτες τραπεζών

Μια γνωστή τράπεζα, π.χ. Eurobank, έχει τη διεύθυνση www.eurobank.gr. Οι επιτιθέμενοι δημιούργησαν έναν ψεύτικο ιστότοπο με τη διεύθυνση www.eurоbank.gr (όπου το “ο” είναι το Κυριλλικό μικρό γράμμα “о” U+043E). Έπειτα έστειλαν phishing emails σε πελάτες με μήνυμα τύπου “Παρατηρήθηκε ύποπτη δραστηριότητα στον λογαριασμό σας — συνδεθείτε άμεσα”. Το αποτέλεσμα ήταν να παγιδευτούν δεκάδες πελάτες που πληκτρολόγησαν κωδικούς στο ψεύτικο site.

2ο Παράδειγμα  – Στόχευση εταιρικού περιβάλλοντος:

Ένας υπάλληλος μεγάλης εταιρείας πληροφορικής έλαβε email από τον “CEO”, με διεύθυνση email ceo@microsоft.com. Το “ο” ήταν πάλι Κυριλλικό, καθιστώντας τη διεύθυνση ψεύτικη. Το email ζητούσε επειγόντως πρόσβαση σε εμπιστευτικά αρχεία λόγω “συναντήσεων με επενδυτές”. Ο υπάλληλος ανυποψίαστα έστειλε ευαίσθητα δεδομένα, τα οποία κατέληξαν στα χέρια επιτιθέμενων.

Πώς να προστατευτούμε;

• Ελέγχουμε πάντα προσεκτικά URLs και διευθύνσεις email, ειδικά σε περιβάλλοντα αυξημένης ευαισθησίας.
• Αποφεύγουμε να κάνουμε κλικ σε συνδέσμους από άγνωστους αποστολείς.
• Ενεργοποιούμε πιστοποίηση δύο παραγόντων (2FA) όπου είναι διαθέσιμη.
• Χρησιμοποιούμε ενημερωμένα λογισμικά προστασίας και εργαλεία ελέγχου ταυτότητας domain (π.χ. DMARC, SPF, DKIM).
• Σε επίπεδο οργανισμού, πραγματοποιούμε εκπαιδεύσεις awareness και phishing simulations.

Οι ομομορφικές επιθέσεις phishing είναι μία σύγχρονη και ύπουλη μορφή ψηφιακής απάτης που βασίζεται σε κάτι τόσο απλό — την οπτική απάτη. Η ενημέρωση, η εγρήγορση και η χρήση κατάλληλων εργαλείων μπορούν να κάνουν τη διαφορά ανάμεσα στην προστασία και την παραβίαση.